Türkistan topraklarından çıkarak Hindistan’ı fetheden ve orada Büyük Babür İmparatorluğunu kuran Zahiriddin Muhammed Babür’ün ismi, doğduğu Andican’da inşa edilen yeni bir şehre verildi.
Özbekistan’ın doğusunda yer alan Andican şehrinin yakınında Yeni Andican adı ile 2021’de yeni bir şehir inşa edilmeye başlatılırken, söz konusu şehir, bundan sonra Babür ismi ile adlandırılacak.
Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, bu hafta Andican bölgesine gerçekleştirdiği ziyarette Yeni Andican şehrinde süren inşaat çalışmalarını inceledi.
Andican halkı ve bölgenin önde gelenleriyle bir araya gelen Mirziyoyev, “Yeni Andican” şehrine, Büyük Babür İmparatorluğu’nun kurucusu, büyük şair ve devlet adamı Babür’ün isminin verilmesini teklif ederken, şehir halkı da söz konusu öneriyi destekledi ve şehre *Babür* adı verildi.
Mirziyoyev, burada yaptığı konuşmada “Babür o kadar büyük bir insandır ki, onun adına sadece sokaklar ve meydanlar değil, onun adına ayrı bir şehir bile inşa edilmelidir. Babür, dünyanın neresinde olursa olsun, ömrü boyunca vatan hasretiyle yaşadı. Bugün büyük ecdadımızın hayallerinin gerçekleştiğini, ruhen ülkesine döndüğünü söylersem, doğru olur. Hepimize böylesine büyük, tarihi bir gün kutlu olsun.” dedi.
Yeni şehrin planlamasında Türk tasarımcılar yer aldı
Özbek makamlarından derlediği bilgilere göre, 4 bin hektarlık alanda inşa edilmekte olan yeni şehrin planlama ve tasarımında Türk tasarımcılar da yer aldı.
Halen inşaat çalışmaları devam eden ve bir kaç etapta hayata geçirilecek olan projeye göre şehrin 1500 hektarlık kısmında 2 binden fazla konut inşa edilecek, 1820 hektarda parklar ve yeşil alanlar oluşturulacak. Kalan kısmında ise sanayi işletmeleri ve altyapı tesisleri yer alacak.
Şimdiye kadar şehirde çok katlı 63 konut ile okul, poliklinik, alışverişi merkezleri, banka ve altyapı tesisleri ile bazı sanayi işletmeleri inşa edilirken, yıl sonuna kadar yine 40 konutun inşaatı tamamlanacak.
Şehirde ayrıca Yeni Özbekistan Parkı inşa edilirken, 10 binden fazla fidanın dikildiği 19 hektarlık parkta sinema ve konser salonları, çeşitli atraksiyonlar ve diğer eğlence alanları da kurulacak.
Projeye göre parkın merkezinde Babür’ün büyük bir heykeli dikilecek, ayrıca Babür İmparatorluğunun tüm hükümdarlarını konu alan tematik park da oluşturulacak.
Babür şehrindeki inşaat çalışmalarının tamamlanmasının ardından burada 410 bin insan ikamet edebilecek.
Andican’da doğdu, Hindistan’da imparatorluk kurdu
Andican’da 1483’te doğup, gittiği Hindistan’da Babür İmparatorluğu’nu kuran büyük devlet adamı, şair ve yazar Babür Şah, baba tarafından Emir Timur’un, anne tarafından ise Cengiz Han’ın soyundan geliyor.
Fergana’nın hükümdarı olan babasını genç yaşta kaybeden Babür, henüz 12 yaşındayken tahta oturdu ve 14 yaşında ise Semerkant’ı ele geçirerek ilk ciddi askeri başarısını elde etti.
1504’te Semerkant için savaşta Muhammed Şaybani’ye yenik düşen Babür, Orta Asya’yı terk ederek, Hindistan’a gerçekleştirdiği büyük yürüyüşünün ilk hedefi olan Kabil’i ele geçirdi.
Babür, 1526’da Hindistan’a düzenlediği seferde 12 bin askeri ile Delhi Sultanı İbrahim Ludi’nin 100 bin kişilik ordusunu yenerek, Hindistan’da üç yüzyıldan fazla süren ve Timurlular hanedanından gelen Babür İmparatorluğu’nun temelini attı.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı sarayında dikili olan 16 Türk İmparatorluğu bayraklarından birisi de Hindistan’da kurulan Babür devletinin bayrağıdır.
Eserleri
Babür Şah, bir devlet adamı olmanın yanı sıra şair, tercüman ve yazar olmasıyla dikkati çekiyor. 47 yıllık yaşamında zengin bir edebi ve bilimsel miras bırakan Babür, Alişir Nevai’den sonra Çağatay edebiyatının en önemli şairi olmasıyla da öne çıkıyor.
Zahiriddin Muhammed Babür, kendisi hakkında kaleme aldığı hatırat kitabı olan Babürname eserinin yanı sıra çok sayıda gazel, rubai ve şiirlerini içeren Divanı Babür, İslam fıkhı üzerine kaleme aldığı Mübayin, aruzu anlatan Aruz Risalesi ve diğer eserlerin yazarıdır.
Babür’ün bir diğer eseri ise kendi icadı olan Hatt-ı Baburi, yani Arap ve Uygur alfabelerinin karışımıyla oluşturulan Babür alfabesidir. Babür’ün bu alfabeyle devlet adamları ve akrabalarıyla yazıştığı, hatta bu harflerle bir Kuran-ı Kerim yazdırdığı bilinmektedir.
